سال 94 را در حالی آغاز نمودیم كه مقام معظم رهبری امسال نیز بنا به سنت سال های اخیر، نام خاصی را روی آن گذاشتند و در واقع مسیر حركت را در قالب نشانه گذاری ها برای جامعه تبیین كردند.

نام گذاری امسال شامل چهار واژه خاص است، كه به تركیب «دولت و مردم، همدلی و همزبانی» نقش گرفته است و اما فلسفه این نام گذاری چیست؟ چرا دغدغه مقام معظم رهبری امسال، «همدلی و همزبانی» بین «دولت و مردم» است؟ برای پاسخ به این پرسش باید ضمن تبیین و تشریح واژگان موجود در نام گذاری امسال نیم نگاهی هم به وضعیت كشور در شرایط داخلی و بین المللی داشته باشیم.

اولین واژه در نام گذاری امسال «دولت» است. هرچند در تعریف قانونی، «دولت» شامل نهادها، سازمان ها و ادارات زیر مجموعه قوه مجریه و كابینه یا به عبارتی هیات وزیران تلقی می گردد اما در عرف، مردم هر دستگاه اجرایی غیر خصوصی را بخشی از دولت می دانند حتی اگر در چارت سازمانی، مباحثی مثل عزل، نصب و بودجه بندی و نظارت بر آن بر عهده مستقیم رئیس جمهور یا وزرا نباشد لذا واژه دولت در تركیب بالا را از نگاهی می توان تمامی دستگاه های اجرایی كه به نحوی به مردم ارائه خدمت می كنند دانست.

واژه دوم «مردم» است، در نگاه مقام معظم رهبری همواره صاحبان اصلی این كشور، نظام و انقلاب مردم هستند. از طرفی، مردم و دولت بنا بر ارتباط خاص و پیوندی كه با ابزارهای قانونی مثل انتخابات با هم دارند، كشیدن خط بین آنها و تفكیك آنها از هم دشوار است به عنوان یك مصداق می توان گفت بخش عمده ای از مدیریت شهری بر عهده شورهاست كه اعضای آنها منتخب مستقیم مردم هستند و در واقع شوراها محل پیوند مردم با مباحث اجرایی هستند.

واژه سوم در نام گذاری امسال«همدلی» است. كه به عنوان نقطه پیوند دولت و مردم مورد تاكید مقام معظم رهبری در سال جدید است، «همدلی» در لغت به معنای خود را در جای دیگری قرار دادن است. وقتی صحبت از همدلی بین فردی با فرد دیگر می شود یا افرادی با یك فرد و جمعی با جمع دیگر، در واقع منظور این است كه «همدلی كننده» باید خود را نه در مرز عواطف و احساسات، بلكه در مرز عقل و منطق، به جای طرف «همدلی شونده» قرار دهد.

نكته قابل توجه اینكه، مقام معظم رهبری مسیر همدلی و همزبانی در بین دولت و مردم را یك طرفه بیان نكردند، به عبارتی ایشان نگفتند: دولت با مردم همدلی كند یا مثلا مردم با دولت همدلی كنند! آنچه در نام گذاری سال 94 قابل تامل است همدلی «دولت با مردم» و از طرف همدلی «مردم با دولت» است. یعنی در هر فرآیندی كه قرار است از طرف دولت نسبت به مردم تصمیم گیری شود باید دولتمردان خود را به جای مردم قرار دهند و این جایگزینی باید در مرز عقل و منطق رخ دهد یعنی هزینه و فایده شود و اگر وزنه ی فایده سنگین تر از هزینه شد، دولت آن تصمیم را اتخاذ نماید یا تصمیم اتخاذ شده را اجرایی كند و بالعكس، مردم نیز در همدلی با دولت، می توانند با درك شرایط مختلف سیاسی، منطقه ای، اقتصادی و اجتماعی، خود را به جای دولتمردان بگذارند و اینكه اگر آن ها در آن شرایط بودند چه تصمیمی می گرفتند یا چگونه عمل می كردند.

واژه چهارم در نام گذاری امسال، «همزبانی» است. همزبانی را می توان به نوعی، خروجی همدلی به حساب آورد یعنی آنجایی كه دولت و مردم به سطحی از شناخت و درك مشترك از هم می رسند و با محاسبات منطقی و عقلی تصمیم می گیرند خود را تمام و كمال و با همه شرایط به جای طرف مقابل بگذارند به ادبیات مشتركی می رسند كه می توان گفت، در واقع همزبانی رخ داده است.

امسال در درون كشور انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری را داریم كه هركدام اهمیت خاص خود را دارد و بی گمان تحقق یك حماسه سیاسی و حضور حداكثری مردم نیازمند زمینه سازی هایی است كه از جمله آن ها می توان به ایجاد یك فضای همدل در كشور اشاره كرد و كشور را به سمت و سویی هدایت نمود كه علی رغم تقابل و تضارب آرایی كه در ذات انتخابات است و البته برای تعالی انتخابات و برای كمك به مردم در انتخاب اصلح لازم است اما اصل تحقق یك انتخابات پر شور، مستلزم حاكم شدن یك فضای همدلی در جامعه و به خصوص بین دولت و مردم است.

از طرفی در سیاست خارجی روزهای سرنوشت ساز و حساسی را سپری می كنیم و نسبت به اتفاقاتی كه در حال رخ دادن است نگاه های مختلفی وجود دارد به نظر می رسد مقام معظم رهبری با اعلام این نام برای سال 94، قصد دارند توجه همه سلایق را به موضوعی مهم جلب كنند و اینكه چه در موضع یك شهروند و بخشی از مردم باشیم یا در بدنه اجرایی قرار گرفته و به اصطلاح بخشی از دولت نامیده شویم باید برای قضاوت در مورد رفتار طرف مقابل، خود را به جای او قرار دهیم كه در واقع «همدلی» را مطرح نمودند، بی گمان مهم ترین عامل در درك درست یك انسان از رفتارهای طرف مقابل خود، داشتن یك نگاه از زاویه اوست. مردم باید از زاویه دولت و شرایط حاكم بر آن به مذاكرات بنگرند و دولت نیز مردم و دغدغه های مختلف آنان، را از زاویه مردم بنگرد و در واقع خود را به جای مردم بگذارد و اگر چنین شود و هر كسی به سهم خود تلاش نماید تا نام گذاری امسال، در قالب شعار باقی نماند، می توان امیدوار به سالی بود كه نه تنها مشكلات كشور با درك مشترك بین مردم و دولت بر طرف شود بلكه پیشرفت و تعالی كشور با سرعتی بیش از سال های گذشته محقق گردد. 

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا